Zowel bij de verlater (diegene die vertelt dat hij/zij wil scheiden) als de verlatene (diegene die gehoord heeft dat de ander wil scheiden) is er bij een scheiding sprake van rouw. Ieder van jullie zal tijd nodig hebben om de scheiding te verwerken. Je kunt je machteloos voelen, bitter, verdrietig, apathisch, afgezonderd of juist opgelucht. Het verlies van de ander en de rouw veranderen je leven ingrijpend.
Volgens psychiater Elisabeth Kübbler-Ross kan er zonder rouw geen nieuw leven worden opgebouwd. Om verder te gaan en opnieuw te kunnen beginnen zal eerst de scheiding een plaats gegeven moeten worden en als een gegeven geaccepteerd moeten worden.
Belangrijk is je te realiseren dat een rouwproces voor iedereen anders verloopt.
De rouwprocessen bij een scheiding lopen voor de twee partners niet synchroon omdat de verlater vaak al veel langer over de scheiding denkt dan de verlatene. De verlater wordt er pas bij de scheidingsmelding mee geconfronteerd.
Ook belangrijk te weten is dat ieder mens elk afscheid op een andere manier beleeft. Denk maar eens aan mensen in je omgeving die wellicht in de afgelopen jaren zijn overleden, en hoe de achterblijvers daar mee omgingen. Elk afscheid is persoonlijk en dus uniek.
Bijkomend probleem bij een scheiding is dat de ander nog wel leeft, in tegenstelling tot een overlijden. Bij een overlijden zal de ander nooit terugkomen, terwijl je bij scheiding die hoop wel kunt hebben. Ook zal bij een overlijden het niet de keus van de overledene geweest zijn te sterven. De overledene heeft er dus niet voor gekozen om jou in te steek te laten. Dat is bij scheiding wel het geval, waardoor het rouwproces extra moeilijk kan zijn.
8 verschillende fasen in de rouwverwerking
1. Ontkenning
Het komt vaak voor dat de echtscheiding in eerste instantie ontkent wordt. Soms wordt gezegd: “mijn partner is zichzelf niet meer, zij bevindt zich in een midlifecrisis” of ‘hij is overspannen’. In deze fase ontken je de breuk in jullie relatie. In deze fase komt ook vaak angst voor, zeker als er geen verklaring kan gevonden waarom de ander weg wil gaan.
2. Boosheid
Als het duidelijk begint te worden dat de scheiding een feit is, dan ontstaat daarna vaak boosheid of woede. Soms leidt de verontwaardiging over het feit dat jullie niet meer op een lijn zitten tot onredelijke standpunten of zelfs dreigende uitlatingen.
Vaak voelt het in deze fase prettig om de ander tot boosdoener te bestempelen, maar uiteindelijk moet de boosheid opzij gezet worden en moet je je weer beheersen. Alleen dan kun je verder komen in de verwerking van de scheiding.
3. Verdriet
Met het verdwijnen van de boosheid komt er ruimte voor het besef dat je je partner moet loslaten. Dat besef doet pijn en maakt je intens verdrietig. Veel mensen proberen te vluchten voor dit verdriet en storten zich op hun werk, of gebruiken drank of drugs om aan de situatie te ontkomen. Dat heeft een averechts effect: voor hen duurt het rouwproces veel langer.
Door de pijn te ondergaan (fysieke pijn, huilbuien, agressie, het hebben van schuldgevoelens, slijt langzamerhand het verdriet en wordt het minder.
4. Machteloosheid
Je gaat je realiseren dat je oude leven voorbij is. Daardoor ontstaat vaak een gevoel van machteloosheid of depressie, waarbij je je soms afvraagt wat de zin van dit alles is.
5. Apathie
Ook kan apathie opkomen: een ziekelijke onverschilligheid, wanneer je niet de kracht op kunt brengen te reageren op je emotionele, sociale en je geestelijk leven.
6. Acceptatie en berusting
Uiteindelijk ontstaat een situatie waarin je de omstandigheden accepteert. Met die aanvaarding ontstaat rust en een mogelijkheid om afscheid te nemen.
7. Oriëntatie
Je gaat je in deze fase weer richten op de toekomst en op ‘wat mogelijk is’ in plaats van ‘wat er niet meer mogelijk is’.
8. Uitdaging
Na de oriëntatiefase kan er zelfs weer opwinding komen omdat je nieuwe mogelijkheden ziet en uit wil gaan proberen.
Realiseer je goed dat deze fasen vaak niet éénmaal, maar meerdere keren worden doorlopen. Bij een onverwachte gebeurtenis kun je ineens een aantal fases worden teruggeworpen.
Ook duurt het rouwproces vaak langer dan de scheiding zelf. Vaak duurt het twee of drie jaar voordat je echt definitief in de laatste fase bent beland.
Wilt u meer informatie hebben? Laat het ons weten.
