Gepubliceerd via Press this
Bezittingen D66, PvdA en VVD willen trouwen in beperkte gemeenschap van goederen invoeren. Mensen hoeven dan niet op te draaien voor voorhuwelijkse financiële avonturen van hun geliefden.
Trouwen mag een romantisch idee zijn, maar is het ook leuk om aansprakelijk te worden voor de studieschuld van je kersverse echtgenote? Of voor de afbetaling van de schulden die je echtgenoot nog heeft met zijn ex? En is het logisch dat een echtgenoot deelt in de erfenis die zijn vrouw krijgt terwijl iedereen weet dat het huwelijk niet optimaal is en een scheiding denkbaar is?
Het is dit soort kwesties dat een deel van het parlement er toe bracht een initiatiefwetsvoorstel in te dienen om het huwelijksrecht aan te passen: schulden, erfenissen, schenkingen en bezit opgebouwd vóór het huwelijk blijven voortaan privébezit. Een goed idee, vindt Marc van Opstal, familierechtadvocaat en scheidingsmediator bij Banning Advocaten in Den Bosch, gespecialiseerd in complexe scheidingen en erfrecht. De beperkte gemeenschap van goederen past veel beter bij deze tijd, vindt hij.
ZET ALLE AFSPRAKEN OP PAPIER
- Raadpleeg vóór het huwelijk een familierechtspecialist (notaris, advocaat of mediator) om te kijken hoe je je financiële huishouding tijdens je huwelijk wilt hebben en zet die afspraken op papier. Daarmee voorkom je veel onduidelijkheid en ellende als het misgaat.
- Als er tijdens het huwelijk iets verandert (een van de partners richt een bedrijf op, er komt een kind, een van de partners krijgt een erfenis), laat dan een specialist opnieuw kijken naar je financiële afspraken. Ook als je op huwelijkse voorwaarden trouwt, is het verstandig om eens in de vijf jaar te kijken of ze nog actueel zijn.
- Houd tijdens het huwelijk goed bij wie welk eigendom verwerft of welke schenkingen/erfenissen je krijgt. Als je op huwelijkse voorwaarden trouwt of straks in een beperkte gemeenschap van goederen is het, bij scheiding maar ook na overlijden, belangrijk om te kunnen bewijzen wat van wie is.
Initiatiefwetsvoorstel beperking gemeenschap van goederen:
Hij haalt cijfers aan uit een peiling van Netwerknotarissen.nl uit 2012/13. „Daaruit blijkt dat 61 procent van de respondenten de bezittingen die ieder voor het huwelijk heeft bij echtscheiding niet wil delen. Bij scheiding wil 74 procent de schulden die er voor het huwelijk waren niet delen en maar liefst 91 procent wil de erfenissen die ieder heeft ontvangen bij echtscheiding zelf houden.”
Notaris Erna Kortlang van TeekensKartens Advocaten Notarissen in Leiden ziet het anders. „Ik vind het een heel slecht idee om de gemeenschap van goederen als basissysteem af te schaffen. Door invoering van de beperkte gemeenschap van goederen krijg je straks drie vermogens binnen een huishouden: het gezamenlijk bezit en de beide privévermogens van de partners. Dat leidt tot complicaties.”
Kortlang ziet veel voordelen in de huidige regeling, waarbij vermogens vermengen bij de huwelijksvoltrekking. „Je hoeft niet bij te houden wie het bankstel heeft gekocht en wie de verbouwing van de keuken heeft betaald. Bij een scheiding wordt alles netjes in tweeën gedeeld. En wil je je zaken op een andere manier regelen, dan ga je naar de notaris voor huwelijkse voorwaarden.”
Kortlang voorziet meer ingewikkelde scheidingen omdat er discussie kan ontstaan over wat van wie is. „Als dit voorstel wet wordt, houden we straks onnodig advocaten aan het werk. Het is niet voor niets dat driekwart van de Nederlanders in gemeenschap van goederen trouwt. Het vergt veel minder denkwerk. Daarom vind ik het elitair om mensen straks te verplichten om samen financiële afspraken op papier te zetten. Mijn voorstel is om gewoon aan het wetboek toe te voegen dat bezit dat wordt verkregen uit een erfenis of schenking nooit in een gemeenschap van goederen kan vallen. Dan hoeven ook al die ouders niet meer in hun testament te zetten dat schoonzoon of –dochter niets van de erfenis krijgt.”
Als dit straks wet wordt houden we onnodig advocaten aan het werk
Erna Kortlang, notaris
Volgens Van Opstal worden mensen juist tegen zichzelf beschermd als de beperkte gemeenschap van goederen hen dwingt na te denken over hun financiële huishouding „Veel mensen trouwen en denken niet na over de financiële gevolgen ervan.” Hij noemt het voorbeeld van een man die vóór zijn huwelijk schulden heeft gemaakt. „Kon de schuldeiser eerst alleen aanspraak maken op het eigendom van de man, na het huwelijk kan hij alle goederen van de gemeenschap opeisen. Dat vergroot de kansen van de schuldeiser aanzienlijk ten koste van het vermogen van de vrouw. In de beperkte gemeenschap van goederen blijft het voorhuwelijkse bezit van de vrouw buiten schot.”
Hij vindt de huidige situatie, waarbij oude schulden in de gemeenschap van goederen belanden, met name „schrijnend” bij korte huwelijken. Er komen steeds meer jonge mensen met een flinke studieschuld. Duurt het huwelijk maar een paar jaar, dan heeft de partner geen kans gehad om te profiteren van de positieve gevolgen van die schuld, namelijk een baan met een goed inkomen. Hetzelfde geldt voor ondernemers: strandt het huwelijk voordat het bedrijf tot bloei komt, dan heeft de partner alleen last gehad van de schulden, geen profijt van de baten.
Initiatiefwetsvoorstel beperking gemeenschap van goederen:
Ook internationaal gezien heeft de beperkte gemeenschap van goederen een voordeel boven de algehele gemeenschap van goederen, die alleen in Nederland, Suriname en Zuid-Afrika bestaat, aldus Van Opstal. „Er komen steeds meer internationale huwelijken en nalatenschappen. Als Nederland zijn huwelijksrecht aanpast aan de rest van de wereld komen betrokkenen voor minder verrassingen te staan. Een Duitser zet nu niet in zijn testament dat zijn schoonzoon niets van de erfenis krijgt, want dat is in Duitsland in de wet geregeld. Maar gaat zijn nalatenschap naar zijn in Nederland wonende dochter en bevat zijn testament geen uitsluitingsclausule, dan erft schoonzoon wel degelijk mee, in strijd met (schoon)vaders bedoelingen. Dat is in de beperkte gemeenschap van goederen anders.”
Notaris Kortlang hoopt alleen al vanuit feministisch oogpunt dat het wetsvoorstel niet door de Kamer komt. „In Nederland zijn de meeste getrouwde vrouwen niet financieel onafhankelijk. Dat komt door al die parttimebanen. De man brengt het meeste geld binnen, de vrouw besteedt meer tijd aan de kinderen, zo gaat het meestal. Als je dan gaat scheiden, is het heel fijn dat je zonder administratieve rompslomp en moeilijke bewijslast toch de helft van het bezit krijgt, zoals nu het geval is als partners in gemeenschap van goederen zijn getrouwd. Daar kun je tegenin brengen dat het niet geëmancipeerd is dat veel vrouwen parttime werken, maar dan moet de overheid zaken als kinderopvang anders regelen.”
Als het huwelijksrecht straks ingewikkelder wordt, dient er met name aan vrouwen meer voorlichting te worden gegeven, vindt Kortlang, te beginnen op de middelbare school.
Lees hier het originele artikel
Friederike de Raat
5 maart 2016
